Đền Ngọc Lâm Bắc Giang
Đền Ngọc Lâm thờ Thánh Thiên Công Chúa nằm ở thôn Ngọc Lâm – xã Tân Mỹ – thành phố Bắc Giang – tỉnh Bắc Giang.
Cổng đền Ngọc Lâm
Vào thế kỉ đầu sau công nguyên. Năm 0040. Thánh Thiên công chúa là con ông nguyễn Khuyến cư chú tại chùa Dân sinh, Chí Linh lúc bấy giờ thuộc chấn Kinh Bắc. Lúc bấy giờ thánh Thiên công chúa đã cùng cậu ruột dấy binh. Xưng là Nam thành vương phất cờ khởi xướng tại vùng quê An Dũng (nay là huyên Yên Dũng), sau đó ứng nghĩa với cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng quê ở Châu Phong. Vào một đêm Thánh thiên ngự tại chùa Ngọc Nham tại xóm phố Ngọc Lâm bây giờ (Đất chùa nay vẫn còn ở đó không ai ở).
Đại bản doanh chiêu mô quân sĩ. Có một đội quân hùng tráng (Năm 0040 sau công nguyên) là nơi thắng địa bèn lập đại bản doanh, chiêu mộ quân sĩ. Có đội quân hùng tráng đã được Trưng nữ vương phong tướng. Phát huy lòng yêu nước dẹp tan quân Tô Định bạo tàn, dẹp yên biên thành.
Ba năm sau (0043) nhà Hán sai Mã Viện đem quân sang đánh nước ta. Hai bà Trưng tuẫn tiết trên sông Hát Giang. Thánh Thiên công chúa từ hợp phố nạm Cao Bằng về đại bản doanh đánh tan quân Mã Viện, xương chất thành đống. (Nay còn gọi là bãi Hán), máu chảy thành sông. Ngày nay vẫn còn nguyên trận chiến là 7 khúc sông. Khi đánh tan quân giặc. Thánh Thiên công chúa thấy thế của mình, lường được lực giặc. Thánh Thiên công chúa trên mình ngựa cân đai trên mình tuấn mã phi nước đại hướng dòng sông tuẫn tiết nơi Bến Ngọc.
Bến Ngọc đó có một tảng đá to lạ thường tại đây. Mù nước cạn vẫn còn nguyên hình chiến trường xưa thời Mã viện chôn xá quân thù.
Hai ngàn năm qua. Cách mạng tháng tám thành công ngày 23 thánh 11 năm 1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh ra chỉ thị số 69 chỉ thị cho toàn Đảng toàn dân tộc. Bảo tồn di tích trên toàn cõi Việt Nam.
Vâng lời Bác Hồ dạy năm 1991 Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam đã tổ chức hội thảo khoa học tại Ngọc Lâm đã thành công tốt đẹp.
Điện thờ đền Ngọc Lâm
Sở văn hóa tỉnh Hà Bắc giao nhiệm vụ cho cơ quan Bảo Tàng tỉnh phối hợp với tư liệu của viện sử học, viện hán nôm. Đã thiết lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích lịch sử đền thơ Ngọc Lâm thờ Thánh Thiên công chúa như quyết định đã nêu trên.
Lễ hội đền Ngọc Lâm
Đã xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia theo quyết định số 138/QĐ ngày 31 tháng 01 năm 1992.