Thế nào là ngũ hành tương sinh tương khắc?

Hàm nghĩa của tương sinh được hiểu rằng hành này bồi đắp, nuôi dưỡng cho hành kia được lớn mạnh và phát triển.

Kim sinh Thủy, Thủy sinh Mộc, Mộc sinh Hỏa, Hỏa sinh Thổ, Thổ sinh Kim bởi:

– Mộc sinh Hỏa: Hỏa lấy Mộc làm nguyên liệu để đốt cháy, Mộc cháy tận, Hỏa sẽ tự động tắt.

– Hỏa sinh Thổ: Hỏa sau khi đốt cháy sự vật, vật thể hóa thành tro bụi, tro bụi đó vùi đắp thành Thổ.

– Thổ sinh Kim: Kim ẩn trong Thổ, đá, sau khi kết tinh mới chắt lọc, lấy ra được.

– Kim sinh Thủy: Kim nếu bị nung chảy sẽ hóa thành dạng dịch thể, dịch thể thuộc Thủy.

– Thủy sinh Mộc: Thủy tưới cho Mộc, nên cây cối sum sê tươi tốt.

Hàm nghĩa của tương khắc là ức chế, bài trừ, đối lập lẫn nhau, là để chỉ một sự vật có tác dụng ức chế, hạn chế tới sự phát triển và tác dụng của một sự vật khác.

Kim khắc Mộc, Mộc khắc Thổ, Thổ khắc Thủy, Thủy khắc Hỏa, Hỏa khắc Kim bởi:

– Thủy khắc Hỏa: Chúng (đông, nhiều) thắng quả (ít), nên Thủy thắng Hỏa, vì Hỏa gặp Thủy sẽ tắt.

– Hỏa khắc Kim: Tinh thắng kiên, nên Hỏa thắng Kim, vì Hỏa nóng mạnh sẽ nung chảy Kim.

– Kim khắc Mộc: Cương khắc nhu, nên Kim thắng Mộc, vì Kim là cái để chế tạo ra công cụ có thể khoan, cắt Mộc.

– Mộc khắc Thổ: Chuyên thắng tán, nên Mộc thắng Thổ, vì mầm gốc của cây có sức mạnh mẽ, có thể phá trở ngại của đất.

– Thổ khắc Thủy: Thực thắng hư, nên Thổ thắng Thủy, Thổ có thể ngăn chặn Thủy…

Hiện tượng tương sinh, tương khắc không tồn tại độc lập với nhau. Trong tương khắc luôn có mầm mống của tương sinh, trong tương sinh luôn có mầm mống của tương khắc. Do đó vạn vật luôn luôn tồn tại và phát triển.

Có những người mới chỉ nghe: Vợ chồng mệnh này tương sinh, thì cho rằng như thế là tốt lắm. Tuy nhiên, không phải cứ tương sinh là tốt, và tương khắc thì ngược lại, phải hiểu Ngũ hành tương sinh, tương khắc được coi là tốt, hoặc không tốt chỉ giữa hai hành đó với nhau.

Vậy phải hiểu vợ chồng như thế nào là ngũ hành tương sinh tương khắc mới đúng? Yếu tố đầu tiên cần quan tâm là, mối quan hệ tương sinh đó sẽ có hai tình trạng sinh xuất và sinh nhập chứ không thể cùng tình trạng là sinh xuất hay sinh nhập. Có nghĩa, sự tương sinh chỉ có tính chất một chiều. Chẳng hạn: Kim sinh Thủy chứ Thủy không sinh Kim, Thổ sinh Kim chứ Kim không sinh Thổ.

Quan hệ sinh một chiều sẽ dẫn đến có sự khác biệt giữa hai hành trong mối tương sinh đó. Cái này sinh cho cái kia thì đó là sự sinh xuất, có nghĩa tình trạng sinh xuất sẽ thể hiện sự thua thiệt hơn để phù trợ cho cái được sinh (tình trạng sinh nhập). Cái này được sinh do cái kia sẽ được lợi, được phù trợ do cái kia đem lại.

Trong quan hệ vợ chồng, sự tương sinh giữa hai bản mệnh là rất cần thiết vì có sự tương sinh thì gia đình mới hòa thuận. Tuy nhiên, bản mệnh của người vợ phải ở tình trạng sinh xuất cho bản mệnh của người chồng thì sẽ tốt hơn.

Nếu vợ sinh xuất sẽ hỗ trợ chồng trên con đường con đường công danh, sự nghiệp. Ngược lại, chồng trong tình trạng sinh nhập thì người vợ sẽ được lợi hơn, trong khi đó người chồng không nhận được sự giúp đỡ từ vợ.

Vấn đề thứ 2 là: Vì có tính chất Âm (-), Dương (+) của Ngũ hành nên khi nói đến tương sinh, cần chú ý đến nguyên tắc về Âm – Dương của 2 hành tương sinh đó. Sự tương sinh chỉ xảy ra khi hai hành đó có tính chất Âm (-), Dương (+) khác nhau, ví dụ: Âm Kim sinh Dương Thủy, Dương Thổ sinh Âm Kim.

Bên cạnh việc căn cứ vào Âm Dương của Ngũ hành, cần phải cân nhắc, xem xét đến yếu tố thứ 3 là bản chất lý tính của Ngũ hành (tức nạp âm thủ tượng, còn gọi nạp âm ngũ hành) của các hành đó để đưa ra kết luận: Thực chất mối quan hệ tương sinh của các hành đó như thế nào? Không thể cứ thấy đặc tính Ngũ hành tương sinh là khẳng định luôn các hành đó tương sinh, cũng không thể chỉ thấy thuận lý Âm (-) Dương (+) thì cho rằng như thế là được.

Phải biết bản chất lý tính của các hành đó là gì để căn cứ mà luận giải chứ không phải chỉ Thủy sinh Mộc được xem là tốt. Chẳng hạn Bình Địa Mộc (Mậu Tuất – Kỷ Hợi: Cây đất bằng) rất cần có Thiên Hà Thủy (Bính Ngọ – Đinh Mùi: nước mưa trên trời) tưới xuống để tốt tươi, lớn mạnh, ngược lại, nếu Bình Địa Mộc gặp Đại Hải Thủy (Nhâm Tuất – Quý Hợi: Nước biển rộng) thì cây non mới đâm cành trổ lá làm sao mà tồn tại nổi.

Vì thế, khi xét mệnh 2 người có hợp nhau không thì phải đặt ra câu hỏi ngũ hành tương sinh tương khắc là gì và lần lượt xét theo những mặt sau:

+ Đặc tính của Ngũ hành và tình trạng sinh xuất – sinh nhập.

+ Tính chất Âm – Dương của Ngũ hành.

+ Bản chất lý tính của Ngũ hành (còn gọi là nạp âm Ngũ hành).